Szantaż emocjonalny stanowi jedną z najbardziej skutecznych technik manipulacji. Polega on na wywołaniu w kimś lęku lub wpędzeniu go w poczucie winy. Tą osobą najczęściej jest osoba bliska: partner, rodzic, przyjaciel. Jak rozpoznać, że ktoś manipuluje Twoimi uczuciami? Sprawdź, jak nauczyć się odmawiać bez wyrzutów sumienia spowodowanych szantażem emocjonalnym.
Na czym polega szantaż emocjonalny?
Szantaż emocjonalny polega na wywołaniu w kimś lęku lub wpędzeniu go w poczucie winy. Często nie zdajemy sobie sprawy, że jesteśmy ofiarą szantażu. W momencie, gdy dochodzi do konfliktu, wydaje się nam, że to nasza wina. Nie potrafimy dostrzec, że zachowaniem szantażysty kieruje potrzeba sterowania naszym życiem albo chęć wymuszenia czegoś na nas, a nie kryje się za nim miłość i troska.
Jak działa szantaż emocjonalny?
Szantaże emocjonalny polega na tym, że ktoś próbuje dostać od Ciebie to czego chce, za pomocą manipulowania Twoimi emocjami. Dlatego też istotne jest, aby mieć z kim porozmawiać i rozwiązać ten problem. Pomoc psychologiczna Warszawa będzie świetnym miejscem na omówienie i znalezienie rozwiązania na manipulacje. Im dłużej zwlekamy i udajemy, że cała ta sytuacja nam nie zagraża, tym bardziej szkodzimy sobie. Jednak wpierw warto wiedzieć, jak działa szantaż emocjonalny, aby móc skorzystać z pomocy. A składa się on z sześciu faz:
- Żądanie – wyraża ono przedmiot szantażu emocjonalnego, a więc to, co dana osoba chce osiągnąć poprzez manipulację. Czasem żądanie może zostać wyrażone wprost, czasem niebezpośrednio (sugestie, dąsanie się, obrażanie się) lub występować pod formą żądania udającego troskę.
- Opór – w przypadku szantażu emocjonalnego musi wystąpić jakaś forma oporu po stronie osoby, wobec której kierowane jest dane żądanie. Opór ten może występować pod postacią stanowczego „nie”, wycofania się z danej relacji lub pod inną formą niewypełnienia pierwotnego żądania.
- Presja – może występować one w formie upartego powtarzania żądania, przeformułowania żądania, licznej argumentacji za swoim żądaniem lub różnego typu ultimatów, w skrajnych przypadkach może być ona krytyką lub poniżaniem.
- Groźby – szantaż emocjonalny obejmuje pewną groźbę kary, która wisi w powietrzu i ziści się, jeżeli żądanie nie zostanie wypełnione. Groźba może być pośrednia, bezpośrednia lub zamaskowana.
- Uległość – będąc ofiarą szantażu emocjonalnego można mieć wrażenie braku alternatywnego wyjścia.
- Powtórzenie – jeżeli szantaże emocjonalny okaże się skuteczny, będzie się on powtarzał.
Jak można radzić sobie z szantażem emocjonalnym?
Na szantaż emocjonalny najbardziej narażone są osoby o niskiej samoocenie, mające dużą potrzebę akceptacji, a także osoby mało asertywne. Dlatego najlepszą, uniwersalną obroną przed nim jest dbanie o właściwe poczucie własnej wartości. Formą obrony przed szantażem emocjonalnym jest też wysoka inteligencja emocjonalna. Osoba o wysokiej inteligencji emocjonalnej potrafi wyznaczać granice i trzymać się swoich założeń. Wie, kiedy odmówić i potrafi to zrobić. Umie bronić swoich praw, ale szanuje też prawo innych do obrony.
Inne sposoby na poradzenie sobie z szantażem emocjonalnym to odmówienie szantażyście, bez tłumaczenia się. Neutralne odmawianie, bez nadmiernej złości czy szeptu, wymaga wprawy. Jednakże bardzo ważne jest odmawianie w sposób neutralny, bez tłumaczenia się wynikającego z poczucia winy. Warto pozwolić szantażyście przyzwyczaić się do swojej odmowy, ponieważ szantażysta przyzwyczaił się do wcześniejszej uległości. Warto przyzwyczajać go także do odmawiania, co sprawi, że nauczysz się oszczędzać siły i nie obciążać poczuciem winy.
Najważniejsza jest szczera rozmowa z osobą stosującą emocjonalny szantaż, która pozwala określić jego intencje wobec nas. O wzajemnych potrzebach można przecież rozmawiać bez niepotrzebnego ich ukrywania, które często staje się przyczyną szantażu emocjonalnego. Możliwe, że osoba, która stosuje szantaż emocjonalny zauważy, że postępuje niewłaściwie i podejmie próby zmiany swojego zachowania.
Ucz się dystansu, a następnie nie ulegaj emocjom, które szantażysta wywołuje, żeby poruszyć twoją czułą strunę. Dostrzeżesz to w momencie, kiedy spojrzysz na całą sytuację na chłodno, obserwując zachowania ludzi, którzy usiłują na Ciebie wpłynąć. Czasami konieczne – np. w przypadku pary, w której związku pojawia się szantaż emocjonalny – może być skorzystanie z pomocy specjalistów, np. z terapii dla par.
Materiał zewnętrzny
